Het waren veelgehoorde termen in de jaren '90: millennium-proof, millenniumwisseling en millenniumbug. Een gevoel van spanning maakte zich meester van bijna de hele wereld naarmate die jaren '90 versteken: we kwamen bijna aan het einde van een periode van 1000 jaar! En niet alleen spanning vanwege een historisch jaartal overheerste. Doemdenkers voorspelden dat door de zogenaamde ‘millenniumbug’ ook alles kapot zou gaan op 1 januari 2000. Maar zeg nou zelf, dat viel toch ontzettend mee?

Het is vandaag - op de dag af - precies 50 jaar geleden dat de toenmalige minister van Economische Zaken Den Uyl naar Limburg afreisde. Hij had een belangrijke mededeling: de Zuid-Limburgse steenkoolmijnen zouden worden gesloten. Een ingrijpende gebeurtenis voor de regio.

Het was een lang en hard 'gevecht', maar op 4 november 2008 werd door de kiezers van de Verenigde Staten van Amerika dan toch eindelijk besloten: Barack Obama wordt de nieuwe president. En dat was best bijzonder. Nooit eerder behaalde een 'zwarte' politicus de nominatie voor de verkiezing tot president van Amerika.



De nacht begon nog erg spannend, met een voorsprong voor Obama's tegenstander McCain in meerdere staten. Die voorsprong werd echter in een aantal belangrijke gevallen omgebogen naar een achterstand, en vanaf dat moment won Obama de ene staat na de andere. Belangrijke staten als Pennsylvania, Ohio, Virginia en Florida gingen gedurende de nacht allemaal naar Obama. De bekende 'Yes We Can' campagne had zijn vruchten afgeworpen.

Reactie
De reactie van Obamafans was destijds uitzinnig; meer dan 1 miljoen (!) mensen kwamen in Chicago bij elkaar om de populaire Afro-Amerikaan te horen spreken. Ongekend in Amerika, als je bedenkt dat Obama een jaar eerder nog een 'outsider' was. De beelden van de overwinningstoespraak in het Grant Park in thuisstad Chicago zijn haast historisch geworden.



John McCain gaf in zijn speech toe dat hij fouten had gemaakt en hij bedankte zijn aanhangers voor hun steun. Ook gaf hij Obama zijn steun en mooi om te zien was dat hij - zeker gezien de felle strijd in de maanden daarvoor - zijn aanhangers opriep om ook Obama te steunen.

Hoop en 'change'
De overwinning gaf veel mensen hoop. De 'change', dat een van de kernwoorden in de campagne van Obama was geworden, zou nu eindelijk naar de Verenigde Staten zijn gekomen, zo hoopten velen. Na acht jaar Bush als president, schreeuwde velen om een nieuw tijdperk.

De inauguratie op de trappen van het Capitool, leidde tot ongekend enthousiasme en grote vreugdeuitbarstingen bij de naar schatting twee miljoen Amerikanen die de plechtigheid in Washington bijwoonden. 'Amerika ziet hoop' kopten de kranten die we bewaarden of 'Feest der Bevrijding' (Limburgs Dagblad). Sommige kranten gingen nog een stapje verder door Obama als zwarte Jezus op de voorpagina te plaatsen (zie De Pers). Iets dat wat vergezocht lijkt, maar echter wel het gevoel van een heel aantal Amerikanen treffend leek te verwoorden.

Weet jij nog waar je was toen de Verenigde Staten voor het eerst een zwarte president kregen? Wellicht dat onze kranten de herinneringen wat 'triggeren'. Alle kranten op een rijtje: (klik voor een vergroting)

Het kan wel gezien worden als het 'begin van het einde' voor de Sovjet-Unie. Of misschien juist het laatse duwtje. In augustus 1991 werd er door een groep leden van de regering van de Sovjet-Unie een poging gedaan om een staatsgreep te plegen en zo de macht van het land over te nemen van president Michail Gorbatsjov. Het begin van een belangrijk stukje geschiedenis met bijhorende historische kranten.



De leiders van de staatsgreep waren conservatieve leden van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie. Ze waren tegen het hervormingsprogramma van Gorbatsjov en tegen zijn nieuw voorstel voor een Unie van Soevereine Staten, die de macht van de centrale regering zou decentraliseren naar de deelrepublieken. Dat stond lijnrecht tegenover een korte maar effectieve campagne van burgerlijk verzet in Moskou.

Mislukt
Helaas voor de tegenstanders: de staatgreep mislukte binnen slechts twee dagen en Gorbatsjov bleef aan de macht. Toch destabiliseerde deze gebeurtenis de Sovjet-Unie en zorgde het mede voor de ondergang van de Communistische Partij en het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Na de overgave van het Staatscomité van de Noodtoestand - beter bekend als de 'Bende van Acht' - beschouwden het hooggerechtshof van de RSFSR en president van de Sovjet-Unie Michail Gorbatsjov hun acties als een poging tot staatsgreep.



Gevolg
Michail Gorbatsjov stapte op 24 augustus op als hoofd van de Communistische Partij. Een dag later verklaarde Boris Jeltsin dat al het bezit van de partij, inclusief het hoofdkwartier, scholen en hotels, zou worden genationaliseerd. Door de ontstane vrijheid, en het proces dat al langer in gang was gezet, verklaarden in de daaropvolgende maanden en weken alle republieken zich onafhankelijk van de Sovjet-Unie, in de meeste staten door middel van een referendum. Op 25 december kondigde Gorbatsjov zijn terugtreden als president van de Sovjet-Unie aan. En daarmee hield de Sovjet-Unie feitelijk op te bestaan.

Wat herinner jij je persoonlijk nog van de laatste maanden dat de Sovjet-Unie bestond? En waar was je? Laat het ons weten op deze website of op onze sociale media kanalen! De kranten kun je hier bekijken en lezen:

Het komt niet vaak voor dat een plaats in Zuid-Limburg van de ene op de andere dag tot rampgebied wordt benoemd. In Valkenburg en omgeving gebeurde dat op 7 augustus 1982 echter wel toen de hemel open barstte. Een hevige wolkbreuk richtte zware verwoestingen aan.



Vele miljoenen schade en een hoop menselijke leed waren het gevolg. Zaterdagmiddag rond vijf uur was er al flink wat regen gevallen, maar tussen zeven en negen 's avonds ontstond er een wolkbreuk in het gebied tussen Hulsberg, Kilmmen en Walem. Volgens kenners had de wolkbreuk een 'ongekende omvang'

'Alsof de Geul de berg afkwam'
Het Limburgs Dagblad (zie foto) omschreef de regionale ramp heel treffend op maandagochtend: 'Anderhalf uur lang stroomde via de Hekerbeekstraat een kolkende watermassa omlaag, waarbij een groot deel van de straat werd vernield. Lichtmasten werden omver gesleurd, verkeersborden uit de grond gerukt. Dweilen hielp niet, zandzakken voor de kelderopeningen evenmin. Alsof de Geul de berg afkwam, zo was het zaterdagavond in Valkenburg.'



Ravage
Valkenburg wordt omringd door zijn mooie heuvels, maar die zorgden op de bewuste zaterdagavond voor een ware ravage. Het neerkolkende water van de heuvels richtte zware verwoestingen aan. De Hekerbergerstraat in Valkenburg werd over tientallen meters verwoest. Gaten van meer dan een meter diep legden fundamenten van woningen bloot. En verschillende huizen vertoonden verzakkingsverschijnselen. Diverse huizen moesten worden gestut of worden ontruimd. Een deel van de autoweg Maastricht-Heerlen werd bedekt met een dikke modderlaag.

Het is alweer dik 33 jaar geleden, maar genoeg mensen in Zuid-Limburg die dit uitzonderlijk natuurgeweld niet vergeten zullen zijn. Wat weet jij nog van deze dag? Laat het ons hieronder weten of op een van de de sociale media!

Het werd groots aangekondigd en er werd veel over gepraat, maar uiteindelijk viel de laatste zonsverduistering van de 20e eeuw toch een klein beetje tegen. Zeker in Nederland overheerste bewolking en daardoor lichte teleurstelling.



Honderden miljoenen Europeanen en Aziaten aanschouwden op woensdag 11 augustus 1999 de zonsverduistering. Veelal in opgewonden feestelijke stemming zagen ze de zon even verdwijnen achter de maan. Die wierp zijn  nachtelijke schaduw in snel tempo over een strook land die liep van Groot-Brittannië tot de oostkust van India.

Eclipsalarm!
In de weken voorafgaand aan de 'eclips' werd het onderwerp veel besproken. Iedereen kwam voor het eerst in aanraking met de 'eclipsbrilletjes'. En je raadt het al: die waren op! Opticiens, groothandels en het weerbureau Meteo Consult moesten ineens allemaal ”nee” verkopen aan mensen die een brilletje wilden hebben om hun ogen te beschermen. 'Eclipsalarm!' schreef de Telegraaf een aantal dagen van tevoren (zie krant). "Nederlandse oogartsen vrezen duizenden gevallen van eclipsblindheid door het gebrek aan speciale beschermingsbrillen." Meteo Consult verkocht in een aantal weken tijd 150.000 eclipsbrilletjes. De fabriek kon het niet meer leveren. Er was overigens niet alleen een tekort in Nederland, maar overal in Europa.



Teleurgesteld
In Nederland overheerste zoals gezegd helaas de bewolking, maar in een strook vanaf Zeeland, over het zuiden van Utrecht naar Arnhem, was de eclips goed te zien. Maximaal 143 seconden was er sprake van een totale zonsverduistering (eclips). In Nederland was een zonsverduistering te zien van circa 95 procent. In grote delen van het land benamen de wolken al het zicht op de zon. De teleurstelling overheerste daarom bij velen, omdat ook tijdens de maximale verduistering amper sprake was van schemering, iets waar iedereen op gehoopt had.

Toch historisch
De totale zonsverduistering van 11 augustus 1999 is - ondanks de nogal slechte weersomstandigheden in grote delen van Europa - door zeer veel mensen gezien. Bij degenen die wél een gedeelte van de eclips zagen, overheerste de bewondering over een bijzonder natuurverschijnsel. Voor velen was dit de eerste totale zonsverduistering die zij zagen ...  en voor de meeste mensen zal het ook wel hierbij blijven. Zag jij 'm ook? En waar was je toen?

Het is vandaag exact 40 jaar geleden dat op het DSM terrein in Geleen een nafta-kraker explodeerde. Een enorme klap, die je tot in de verre omstreken kon horen. Gevolg? Een vuurzee een en grote ravage. Er vielen 14 doden, 109 mensen raakten zwaargewond.



Het was niet zoals vandaag zaterdag, maar een vrijdag toen op 7 november 1975 het enorme complex van de Staatsmijnen in Zuid-Limburg op z'n grondvesten trilde. Door een scheur in de installatie stromen op de vrijdag levensgevaarlijke explosieve gassen naar buiten.

'Angst voor ongelukken leek even geweken'
In 1973 werd in Limburg de laatste mijn gesloten. De Nederlandse Staatsmijnen (DSM) gingen verder als chemiebedrijf. De angst voor ongevallen verdween geleidelijk, tot 7 november 1975. Een zwaar ongeluk is op 7 november echter onvermijdelijk. Door de scheur in de installatie en de ontploffing, vliegt de ene na de andere opslagtank in brand. Brandweermannen richten waterstralen op de vlammen, maar het mag niet baten.  Dat ook in het chemiebedrijf de risico’s groot zijn, wordt met deze grote schok voor de mijnstreek pijnlijk duidelijk.



Toeval?
DSM wijt de explosie later aan toeval. "Aan een uitzonderlijke samenloop van omstandigheden. Van menselijk falen of verkeerd materiaalgebruik in de installatie was geen sprake." Deze conclusie trekt DSM in een intern onderzoeksrapport uit 1976. Direct na de ramp koppen de kranten die we bewaard hebben nog wat anders: 'Zag personeel ramp aankomen?' opent het Limburgs Dagblad op 10 november op de voorpagina en een dag later 'Rampzalig samengaan van menselijke fouten'.



Veel mensen zijn de gebeurtenis nooit vergeten. Heb jij nog herinneringen aan het moment dat je het nieuws hoorde... of hoorde je het nieuws (lees: de klap) wellicht letterlijk? Laat het ons weten en reageer!

TV Limburg
Geheel naar het idee van Waar Was Jij ging TV Limburg recent zelf de straat op. Nu het 40 jaar geleden is, vroeg een cameraploeg mensen in Brunssum wat zij zich herinnerden van de ramp bij DSM. Het item is binnenkort terug te zien.


 



 

Op 25 juni 2009 overleed één van de grootste entertainers aller tijden, Michael Jackson, in een huis in Los Angeles. Rond het middaguur werd hij in zijn huis getroffen door een hartstilstand, in een periode waarin hij zich voorbereidde op de concertreeks die hij vanaf 13 juli 2009 in Londen zou geven. Ondanks zijn al reeds jarenlange fragiele toestond, kwam het overlijden van de mega-ster voor velen toch onverwachts, niet in de laatste plaats voor zijn fans. Een icoon dat zijn stempel drukte op de popmuziek en meermaals bewees zijn tijd ver vooruit te zijn, was niet meer...



Een team van brandweerlieden dat in de buurt was, heeft Michael Jackson naar eigen zeggen nog proberen te reanimeren in zijn woning. Hij werd vervolgens naar het UCLA Medical Center gebracht. De eerste berichten over zijn overlijden kwamen iets later. Rond 15.20 uur meldden de Los Angeles Times en Associated Press op basis van een anonieme bron in het ziekenhuis dat Jackson zou zijn overleden.

Rouw
Nadat het nieuws zich snel over de hele wereld verspreide,  verzamelde zich een grote menigte bij het UCLA Medical Center, waarna de politie de omgeving van het ziekenhuis afzette. Vele aanwezigen, maar ook fans over de hele wereld waren in rouw. Ook bij zijn woning verzamelden zich belangstellenden. Over de doodsoorzaak van de popster zou nog lange tijd onduidelijkeid blijven bestaan.

Dagen daarna
Ook de dagen na het overlijden bleef de dood van de popster onderwerp van gesprek. Zijn dood gaf de verkoop van zijn muziek een enorme boost: ongekend. Op 7 juli 2009 werd een herdenkingsceremonie gehouden in het Staples Center in het centrum van Los Angeles. 11.500 entreetickets werden verloot onder de fans. Bekende artiesten als Stevie Wonder, Lionel Richie, Mariah Carey, John Mayer en Jennifer Hudson traden op. Ook pastors, een woordvoerder van het Huis van Afgevaardigden en de familie van Jackson verschenen op het podium.




'Elvis'
De dood van Jackson wordt vaak vergeleken met de dood van Elvis Presley, die ook stierf aan een overdosis medicijnen. Over beide artiesten loopt overigens het gerucht dat ze hun dood in scène gezet hebben. Jackson vreesde overigens vaak voor een gelijkaardige dood.

Fenomeen
Dat de dood van Michael Jackson zoveel aandacht kreeg op televisie en in de kranten (zie ook die van ons), is niet zo vreemd. De succesvolle carrière van Jackson heeft hem deel gemaakt van de popcultuur. Hij doorbrak raciale barrières en ontwikkelde het fenomeen 'de videoclip'. Het werk van Jackson beïnvloedt ook nu nog steeds vele artiesten. Zijn status lijkt alleen maar gegroeid te zijn door zijn overlijden. Velen zeggen dan ook dat hij nu, in tegenstelling tot het decenium voor zijn dood, weer de icoon is die hij in de jaren tachtig en negentig was.

Weet jij nog waar je was toen het nieuws bekend werd?

Op 8 maart 1971 vochten Joe Frazier en Muhammad Ali tegen elkaar. Beide boksers waren op dat moment ongeslagen. De kampioen, Joe Frazier, had 23 van zijn 26 gevechten op knock-out gewonnen; de uitdager, Ali, had 26 van zijn 31 gevechten op knock-out gewonnen. Het gevecht vond plaats in Madison Square Garden, New York. De hele wereld leek mee te kijken naar  wat de boeken inging als The Fight of the Century.'



Het eerste gevecht tussen Frazier en Ali kon rekenen op enorme media-aandacht. Beide vechters waren onderwerp van discussie in tal van bladen en tv-programma's. De boksers was elk 2,5 miljoen dollar toegezegd, toen een record voor een enkele wedstrijd. Zoals ook in onze Limburgse kranten te zien is, waren de krantenkoppen destijds ongekend wanneer je bedenkt dat het om 'slechts' een bokswedstrijd ging. 'Vannacht de rauwe werkelijkheid' en daarna 'TV kijkers op tijd op hun werk' en 'Joe Frazier is niet dood' (was hier dan sprake van?). Iedereen die deze dagen bewust heeft meegemaakt, weet dan ook wel dat het veel meer was dan een wedstrijd.

VS
Het gevecht werd symbolisch in de VS gehouden. Ali, publiek tegenstander van de Vietnamoorlog, was het symbool van iemand die tegen de gevestigde orde schopte. Frazier werd het symbool van conservatief Amerika.



De avond
Op de avond van het gevecht hing er volgens de kranten een theatrale sfeer in Madison Square Garden, met horden politiemannen die de toeschouwers in bedwang moesten houden, buitensporig uitgedoste fans en talloze beroemdheden: van Norman Mailer en Woody Allen tot Frank Sinatra, die voor Life foto's van het gevecht nam.  De legendarische ring announcer Don Dunphey en acteur en boksliefhebber Burt Lancaster deden verslag voor de miljoenen die het gevecht op TV bekeken.

Waar was jij?
Herinner jij het kijken van dit episch gevecht ook nog? Zat je 's nachts voor de televisie? Of sprak je erover de dag daarna op school of je werk? We horen graag de verhalen! De vier bewaarde kranten vind je hier op een rij:

Japan schudde op zijn grondvesten. Op 11 maart 2011 trilde de bodem voor de noordoostkust van Japan als nooit tevoren. Een beving met een kracht van 9.0 op de Schaal van Richter bracht de zeebodem en daarmee ook het water in beweging, met een enorme vloedgolf (tsunami) tot gevolg. Gevolg:  15.844 doden en 3.451 vermisten. Een van de grootste natuurrampen in onze recente geschiedenis was een feit.

De (letterlijke) val van de Lange Jan en de Lange Lies (1976) is een gebeurtenis die voor veel mensen in deze regio nog op het netvlies gebrand staat, met name omdat één van hen (de Lange Jan) tijdens het neerhalen de verkeerde kant op viel. De val van beide schoorstenen was echter ook van grote symbolische betekenis.

Het item van deze week is een van de typische voorbeelden van een gebeurtenis die wellicht in de vergetelheid is geraakt, zeker indien je na 1970 bent geboren. Namelijk de tornado die over Camping Duinoord op Ameland raasde in 1972. De gevolgen waren catastrofaal. 

De bekerwinst van Roda JC in 1997. Het was niet alleen een historisch moment voor iedere Roda-fan. Ook voor Limburgse begrippen en het aanzien van het regionale voetbal mag het als een belangrijk moment gezien worden.

De allereerste kranten die we delen zijn die van 9/11: terreuraanslagen in de Verenigde Staten die de wereld schokten. Niet geheel toevallig dat het afgelopen week ook weer 11 september was. Maar tevens valt de keuze op dit onderwerp, omdat iedereen boven de 20 nog precies weet waar hij of zij was. Een passende aftrap voor 'Waar was jij'.